کد مطلب:301754 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:99
نظر عامه درباره ی کذاب بودن عکرمه
تقریبا می توان ادعا نمود كه احادیث عكرمه- در خصوص تفسیر آیات قرآنی- در تمامی كتب تفسیری روایی عامه بوفور موجود است. این در حالی است كه وی توسط صحابه و تابعین و اكابر علمای عامه جرح گردیده وبسیاری او را به اشاعه ی اكاذیب متهم نموده اند.
وی در بسیاری از احكام دینی، اخباری دروغین از خود بربافته و آنها را در میان مسلمانان رواج داده است. از جمله ی این احكام «جواز ازدواج فرد محرم» است. وی می گوید: «پیامبر در هنگامی كه محرم بوده ازدواج كرده است»، [1] و حال آنكه سایر تابعین صراحتا این قول عكرمه را تكذیب كرده و وی را متهم به وضع آن نموده اند. [2] .
عكرمه می گوید: «ابن عباس خوردن حیوان مذبوحی را كه هنگام ذبحش «بسم الله» گفته نشده باشد جایز می داند»، [3] در حالیكه این حكم كه به دروغ توسط عكرمه به ابن عباس نسبت داده شده است مخالف نص صریح
قرآن است. [4] .
شمار احكام مجعولی كه توسط عكرمه ساخته شده بسیار است و علمای عامه در كتب خود به بعضی از آنها- با تصریح به جعلی بودن آنها- اشاره نموده اند.
عكرمه برای آنكه اعتقادات خود را- خصوصا در تفسیر آیات قرآنی- بر كرسی اتقان نشاند غالبا آنها را به یكی از صحابه پیامبر و عمدتا به جناب عبدالله بن عباس نسبت داده كه اكثر آنها كذب محض است. وی در اظهار اكاذیب خویش تا آنجا بی پروا بوده كه حتی ادعا می كند: عبدالله بن عباس نیز از جمله ی خوارج بوده است! [5] .
آراء باطل عكرمه و اكاذیب وی بقدری است كه علمای عامه- از جمله ایوب سختیانی (متوفای 131 هجری)- برای دفاع از او، وی را به سفاهت و بی عقلی توصیف نموده اند. [6] با تمامی این اوصاف جای افسوس و دریغ است كه
بگوییم بخاری (صاحب صحیح)، در كتاب خود از عكرمه و ده ها ناصبی دیگر روایت نقل می كند. بخاری درباره ی عكرمه می گوید: «در میان ما (محدثین) كسی را نمی توان یافت كه به (احادیث) عكرمه احتجاج و استناد ننماید». [7] .
آنچه كه در صفحات بعد خواهید خواند بروشنی عدم صحت این ادعای بخاری را اثبات خواهد نمود. همچنین جای بسی تاسف است كه برخی از نویسندگان معاصر مانند زركلی به تجلیل از عكرمه پرداخته و او را یكی از اسطوانه های تفسیر قرآن معرفی نموده اند، و حال آنكه مطالبی كه عكرمه درباره ی آیات قرآن عنوان نموده است تا آنجا دون و سخیف است كه برخی از آنها برهانی قاطع بر الحاد اوست. وی درباره ی آیات متشابه قرآن می گوید: «خداوند آیات متشابه قرآن را بدان جهت نازل كرده است تا وسیله ای برای گمراه كردن دیگران باشد». [8] .
[1] الضعفاء الكبير ج 3/ 374، مختصر تاريخ ابن عساكر ج 17/ 150، سير اعلام النبلاء ج 5/ 23، تهذيب التهذيب ج 7/ 268، تهذيب الكمال ج 20/ 280.
[2] الضعفاء الكبير ج 3/ 374، مختصر تاريخ ابن عساكر ج 17/ 150، سير اعلام النبلاء ج 5/ 23، تهذيب التهذيب ج 7/ 268، تهذيب الكمال ج 20/ 280.
[3] الكامل في ضعفاء الرجال ج 5/ 1908.
[4] (فكلوا مما ذكر اسم الله عليه ان كنتم باياته مومنين- و ما لكم الا تاكلوا مما ذكر اسم عليه و قد فصل لكم ماحرم عليكم الا ما اضطررتم اليه و ان كثيرا ليضلون باهوائهم بغير علم ان ربك هو اعلم بالمعتدين) سوره ي الانعام، آيه ي 118- 119، (و لاتاكلوا مما لم يذكر اسم اله عليه و انه لفسق و ان الشياطين ليوحون الي اوليائهم ليجادلوكم و ان اطعتموهم انكم لمشركون) سوره ي الانعام، آيه ي 121.
[5] مختصر تاريخ ابن عساكر ج 17/ 144، تهذيب الكمال ج 20/ 279، ميزان الاعتدال ج 3/ 96، تاريخ الاسلام ذهبي- حوادث سنه خمس و مائه- ص 180، 181، سير اعلام النبلاء ج 5/ 22.
[6] تهذيب الكمال ج 20/ 277، 284، تاريخ الاسلام- حوادث سنه خمس و مائه- ص 177، سير اعلام النبلاء 5/ 20، 27، تهذيب التهذيب ج 7/ 267، 269.
[7] ليس احد من اصحابنا الا و هو يحتج بعكرمه. (التاريخ الكبير ج 7/ 49).
[8] الضعفاء الكبير ج 3/ 374، ميزان الاعتدال ج 3/ 94، سير اعلام النبلاء ج 5/ 32، 33.